Volgens de ETUI, een denktank van de Europese vakbonden, toont onderzoek aan dat de loonkloof tussen oost- en west Europa de afgelopen jaren niet kleiner is geworden, maar groter. Het verhaal toont aan waarom de EU bestuurders in Brussel zowel in West- als Oost-Europa als de gebeten hond worden gezien.
Het onderzoek verschijnt kort na een bezoek van de Franse president Macron aan enkele Oost Europese landen om over de grote verschillen in lonen en over detachering van werknemers te spreken. Het onderzoek van ETUI toont aan dat de loonkloof sinds de crisis van eind 2008 niet kleiner, maar juist groter is geworden.
Vergeleken met het loon van vijftien ets Europese landen verdiende een Poolse arbeider in 2008 31% van het West Europese bedrag. In 2016 was dit echter 29%. Deze daling is volgens de ETUI ook te zien in andere landen in Oost Europa. De instantie zegt dat dit komt doordat Brussel landen als Kroatië, Roemenië, Slovenië, Tsjechië en Slowakije net zo hard liet bezuinigen als het westen. Allen Bulgarije ging erop vooruit. Een Bulgaar verdiende destijds 12% van het standaard West Europese loon, nu 18%. Dat is nog altijd minder dan een vijfde dan wat bij ons wordt betaald.
De westerse landen zitten in zekere zin in hun maag met de detacheringsregels, en die boodschap kwam Macron onlangs brengen. In zijn queeste weet Macron overigens Nederland achter zich. De ETUI is het met Macron en andere landen eens dat de arbeidsregels beter kunnen. Maar het probleem is dat de westerse bedrijven die actief zijn in Oost Europa, te lage lonen betalen. Ook daar zou de Franse president zich mee bezig moeten houden, ook in EU verband, zegt ETUI. Macron zou in overleg moeten met grote bedrijven en niet met Oost Europese regeringen.
Vanzelfsprekend is in het onderzoek meegenomen dat de Oost Europese werknemer minder productief is dan zijn westerse collega. Volgens de ETUI klopt dit voor een deel. Maar getuige de forse loonverschillen zou die werknemer dan wel heel weinig uitvoeren. De instantie geeft het voorbeeld van de VW autofabriek in Slowakije: Die is wel wat minder productief dan een Duitse fabriek, maar de lonen bedragen een derde van wat in Duitsland betaald wordt.
Door de loonverschillen is volgens ETUI zowel in Oost- als in West-Europa frustratie ontstaan bij kiezers over hun loonontwikkeling. ''Beloofd was dat we er allemaal op vooruit zouden gaan. Nu dit uitblijft, stemmen kiezers op de verkeerde politici.'' Het verklaart ook waarom Hongarije en Polen zich nu zo anti Europees opstellen.
