Tijdens de introductie van het nieuws van MAN voor 2018, kreeg BIGtruck de gelegenheid om ook even te rijden met een MAN F90 uit 1994 en een F2000 uit 2001. Beide zijn voorzien van een zestiengangs ZF handbak en een geladen trailer, waarmee we op weg togen, op heuvelachtige en bochtige wegen in het Spaanse landschap ten zuiden van Barcelona.
De insteek van dit initiatief is dat ook MAN wil laten zien hoe veel zuiniger trucks nu zijn dan vijftien, 25 jaar geleden en dat ze natuurlijk veel en veel eenvoudiger te bedienen zijn. Voor de Nederlandse journalisten, toch wel wat ouder geworden intussen, geen probleem. In een vorige editie van BIGtruck staat het verhaal van ondergetekende die dertig jaar in het vak zit. Dus de ZF 16 S Ecosplit transmissie kan voor hem geen geheimen mogen hebben. Datzelfde geldt voor de F90 Grossraumkabine, met dat typerende ruitje dat doorloopt in het dak. Compleet met een mooi lopende twaalf liter 400 pk motor die Euro 2 haalt stond de F90 klaar inclusief nieuwe demotrailer. Eenmaal binnen zit de instructeur een tachoschijf in te vullen, dat moet hij die dag voor elke rit weer opnieuw doen. Opvallende dissonant is het stuurwiel, dat is niet meer origineel. MAN heeft er een stuurwiel van een L2000 distributietruckje ingezet. Past eigenlijk niet zo mooi. Wegrijden en optrekken gaat allemaal prima, maar wanneer we na een rotonde een hellinkje op moeten, dan zijn die 400 pk van toen voor een deel verdwenen, of ze waren slechts bij een select toerental voor handen. Vergissing dus. Gauw een halfje terug helpt niet, maar toch sleurt de F90 zich er na een gang terugschakelen zelf doorheen en al vlot kunnen we invoegen en hebben we de gang er weer in.
Zucht en klap
Maar wat bedoel ik nou met die zucht en dan een klap? Heel eenvoudig. De eerste vier gangen schakel je met een H-patroon, zoals bij een personenauto. Maar de volgende vier gangen heb je weer zo'n H, een dubbele H dus. Die tweede groep bereik je door de pook van vier naar vrij te halen, en 'm dan een klap van je af te geven. De bak laat dan zelf een klap horen en de pook springt na een zucht weer in je hand en die zet je dan in een soepele beweging weer naar voren. Nu rij je in z'n vijf. Op de pook zit nog een voorschakelknopje, daarmee kun je die acht gangen nog eens splitten of halveren. Dat gebeurt wanneer je het knopje om zet, het gas loslaat en een keer ontkoppelt. Zo reden de Nederlandse chauffeurs uit de gouden jaren zeventig, tachtig en negentig heel Europa door met hun MAN's, DAF's en Iveco's, want dat waren de merken die deze ZF-transmissie monteerden.
Bandenprobleem?
Eenmaal op snelheid blijkt de F90 alle kanten op te willen behalve rechtdoor. Dit wordt zo ernstig dat ik de retarder grijp en de bedrijfsrem, waardoor we terugzakken naar 65 km/h. Waarom loopt de F90 niet mooi rechtuit, zoals we in de jaren negentig toch echt gewend waren? Volgens de instructeur ligt dit aan de hoge banden, die op de vooras liggen. Dit zijn 295/80 exemplaren en dat is natuurlijk heel andere koek dan de veel lagere en bredere voorasbanden waar we nu zo aan gewend zijn. Hmm, kan zijn, straks ook maar eens naar de banden op de achteras kijken.
Geluiden
Tijdens het rijden brengen oude geluiden het geheugen van ondergetekende weer helemaal tot leven. De motor klinkt gewoon lekker rauw, en je hoort dat er wat gebeurt. Wanneer je doorhaalt naar 1700 toeren en dan schakelt, hoor je een fraai 'Piiieeeuwww!!!'uit de versnellingsbak opstijgen. De retarder is zo duidelijk hoorbaar, dat je ongewild aan een freesmachine moet denken en de motorrem stelt niet teveel voor. Allemaal net als toen! Hoge banden of niet, sturen over rotondes gaat goed en ook op het stukje snelweg dat we rijden, houdt de F90 zich prima. Opvallend tijdens de rit is dat je constant moet inschatten en rekenen of je nog wel de juiste gang hebt, of dat je alweer in moet grijpen. Feit is dat je veel meer te doen hebt met zo'n oudje en dat je echt exact moet aanvoelen hoe truck en chauffeur zich lekker voelen en dus zo zuinig mogelijk rijden.
Eenmaal terug blijkt dat er nieuwe busbanden op de achteras zitten. Is dat nu zo wijs? We twijfelen eraan, ook al gezien de aslastverschillen met een touringcar.
F2000
De MAN F2000, de volgende generatie, dateert van bouwjaar 2001 en verschilt technisch nog niet zo veel van de F90. Uiterlijk zien we dubbele koplampen en van binnen is het net allemaal weer wat moderner. Maar natuurlijk wordt ook hier eerst een tachoschijf ingevuld. Het is een 460-er met 12,8 liter motor. De ZF bak is zwaarder uitgevoerd, het is de 16 S 221 Ecosplit met intarder. Belangrijk is dat de F2000 315/70 banden op de vooras heeft. We maken hetzelfde rondje en het gaat beter dan met de F90. We weten de weg al beter, maar de F2000 heeft duidelijk meer te vertellen qua vermogen en deze oldtimer is veel stabieler. Wanneer we een keer haaks links vanuit stilstand moeten beginnen, gaat dit zonder haperen en zijn we in een mum van tijd op snelheid. Deze F2000 heeft nog een knopje in de cabinebodem waar je met je linkerhiel op gaat staan: de motorrem laat zich duidelijk grommend horen, heerlijk, maar er gebeurt niet veel...
Met een brede glimlach zetten we de veteranen op de parking en maken tot slot een rondje met een MAN TGX met 500pk, full options. Echt, je hebt veel minder te doen, de software haalt je letterlijk en figuurlijk veel werk uit handen. Het verbruik moet getuige de veel gunstigere koppelkromme een kwart tot een derde beter zijn. Daar komt dan ook nog eens een veel beter comfort bij: de F90 had geen airco, de F2000 blies koude lucht en de TGX heeft natuurlijk klimaatregeling. Those were the days? Zeker, maar al dat nieuwe spul , of het nu van MAN is of van iemand anders, is onvergelijkbaar veel beter!
