Vakbond FNV en Stichting VNB hebben een huiveringwekkend filmpje van een kwartier op internet gezet dat we je hier laten zien. De afgelopen tijd hebben sommige meest Oost-Europese transportbedrijven zich ernstig misdragen tegenover hun personeel. ‘Gewoon doorrijden als de kachel stuk is. Koop maar een blik Camping Gaz.’
De afgelopen maanden mogen dan gekenmerkt worden door de coronacrisis, volgens vakbond FNV en Stichting VNB bracht dit een aantal Oost-Europese transportbedrijven ertoe zich nog meedogenlozer te gedragen tegenover hun chauffeurs. We zien in de film hoe Filipijnse chauffeurs bedreigd en geïntimideerd worden. Van andere chauffeurs werden lonen verlaagd en chauffeurs als de Oekraïner Yevgueni, voelen zich zo opgejaagd door hun baas dat ze niet durven te stoppen voor een interview. Daar is geen tijd voor. Volgens de FNV en Stichting VNB krijgen chauffeurs zo weinig betaald, dat ze net genoeg hebben om eten te kopen, maar dat ze niet terug kunnen keren naar bijvoorbeeld Litouwen waar de truck thuis hoort.
De bond schrijft: “Transportbedrijven en opdrachtgevers in het wegtransport misbruiken Covid-19 om buitenlandse vrachtwagenchauffeurs nog meer uit te buiten dan dat ze al deden. Transportkosten en lonen worden verlaagd, arbeidsomstandigheden verslechteren en er wordt op grote schaal gefraudeerd met rij- en rusttijden. Dit heeft oneerlijke concurrentie tot gevolg, brengt de verkeersveiligheid in gevaar en ondermijnt de rechtsorde op de Europese wegen. Het gaat zelfs zo ver dat chauffeurs worden bedreigd met geweld en financiële sancties opgelegd krijgen als ze niet gaan rijden.”
Dit zijn de conclusies van internationaal onderzoek dat is uitgevoerd door FNV-Stichting VNB in samenwerking met de internationale transport- en voedingsbondfederaties ITF en IUF. Vandaag publiceerden de bonden het onderzoeksrapport, een analyse van het verschil in handhaving in Nederland en België en een documentairefilm.
Tijd voor handhaving
Tuur Elzinga, vice-voorzitter van de FNV: ‘Deze uitbuiting in het wegtransport moet stoppen. Niet alleen voor de chauffeurs die dit overkomt, maar ook voor alle chauffeurs en werkgevers die wel de wetten en regels respecteren en hiermee worden hiermee oneerlijk en onwettelijk beconcurreerd worden. Als FNV nemen we onze verantwoordelijkheid om dit te onderzoeken en openbaar te maken. Het is nu tijd voor handhaving en multinationals moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor al het vervoer in de keten en in de keuze voor de bedrijven die hun goederen vervoeren.’
Hoewel de regels duidelijk en afdwingbaar zijn, weten bedrijven dat ze vrijwel ongestraft wegkomen met hun illegale praktijken omdat er vrijwel geen controles plaatsvinden. Chauffeurs worden geïnstrueerd weg te blijven uit landen waar wel actief gehandhaafd wordt, stelt de bond.
Nederland vs. België
FNV-VNB vergeleek de handhaving in Nederland en België. In 2018 nam de voltallige Tweede Kamer een motie aan waarin de minister opdracht kreeg om het verbod op de weekendrust in de cabine net als in België te gaan handhaven. Dit om chauffeurs te beschermen tegen kwaadwillende werkgevers, de verkeersveiligheid te bevorderen en oneerlijke concurrentie tegen te gaan. De trieste conclusie is dat er maar een paar boetes zijn uitgedeeld.
Nederland: Geen controles
Edwin Atema van FNV-VNB: ’Niet alleen de conclusies van wat bedrijven doen zijn schokkend. Het is eigenlijk nog schokkender dat bedrijven hun uitgebuite chauffeurs nog altijd vanuit België naar Nederland sturen omdat hier geen controles zijn. We hebben in de laatste maanden goed samengewerkt met de Belgische inspectiediensten en in alle zaken hebben die, ondanks hun beperkte menskracht, voortvarend opgetreden. Daarmee hebben we goed zicht gekregen op de Belgische aanpak en dat inspireert’.
Algemeen secretaris van de ITF Stephen Cotton: ‘Al lang voor Covid-19 was de transportsector ziek door uitbuiting en mensenrechtenschendingen. Dit is de laatste maanden alleen maar erger geworden. Het onderzoek laat zien dat bedrijven dit recht onder onze neus doen en straffeloos blijken te kunnen organiseren’.
